Μια εμβληματική μορφή των Βρετανών Εργατικών, ο Τόνι Μπεν (1925-2014), έφυγε από τη ζωή την περασμένη εβδομάδα. Ο Μπεν υπήρξε εξαιρετικά εύγλωττος και εμπνευσμένος ρήτορας. Εξέφραζε μέχρι τέλους την άποψή του, πάντα με νηφαλιότητα, πάντα με παρρησία. Σας παρουσιάζουμε μερικά από τα καλύτερα αποφθέγματά του, όπως τα επέλεξαν οι αναγνώστες του Guardian. Καλό είναι να τα διαβάσουμε, έχουμε πολλά να διδαχθούμε.
1) "Αν μπορούμε να βρούμε χρήματα για να σκοτώσουμε ανθρώπους, μπορούμε να βρούμε χρήματα για να βοηθήσουμε ανθρώπους.”
Σε συνέντευξη για το Sicko, το ντοκιμαντέρ του Michael Moore για
τον κλάδο Υγείας των ΗΠΑ. Εξηγώντας τη δημιουργία του μεταπολεμικού
κράτους πρόνοιας, είπε ότι η δημοφιλής άποψη στις εκλογές του 1945 ήταν:
“Αν μπορείς να έχεις πλήρη απασχόληση με το να σκοτώνεις Γερμανούς,
γιατί δεν μπορείς να έχεις πλήρη απασχόληση χτίζοντας νοσοκομεία για
σχολεία;¨
2) Οι “Πέντε ερωτήσεις” του για τους ισχυρούς.
Ο τελευταίος λόγος του Μπεν στο Βρετανικό Κοινοβούλιο ως βουλευτής ήταν
πολύ εύγλωττη, όπως άρμοζε στην περίσταση. Μίλησε εκτενώς για την άποψή
του σχετικά με το ρόλο της κυβέρνησης και το ευρύτερο ζήτημα της δημοκρατίας. Σύμφωνα με τα επίσημα πρακτικά, δήλωσε:
“Στη διάρκεια της ζωής μου ανέπτυξα πέντε μικρές δημοκρατικές ερωτήσεις.
Αν κάποιος συναντήσει ένα ισχυρό άνθρωπο, τον Αδόλφο Χίτλερ, τον Στάλιν
ή τον Μπιλ Γκέιτς- ας του κάνει πέντε ερωτήσεις: “Τί δύναμη έχετε;” Από
πού τη βρήκατε; Για ποιών το συμφέρον την ασκείτε; Σε ποιον είστε
υπόλογος; Και πώς μπορούμε να σας ξεφορτωθούμε;” Αν δεν μπορείτε να ξεφορτωθείτε τους ανθρώπους που σας κυβερνούν, τότε δεν ζείτε σε δημοκρατικό σύστημα.
3) “Το να κάνεις λάθη είναι ο τρόπος για να μαθαίνεις.”
Σε πρόσφατη συνέντευξη για εκπομπή του Radio 4, του ζητήθηκε να κάνει αναδρομή της σταδιοδρομίας του. Απάντησε:
“Έχω κάνει κάθε λάθος που υπάρχει στο λεξικό, όμως μαθαίνεις κάνοντας λάθη. Θα ντρεπόμουν αν έλεγα ποτέ κάτι στο οποίο δεν πίστευα, για να προχωρήσω σε προσωπικό επίπεδο.”
4) “Τωρα θέλω περισσότερο χρόνο να αφοσιωθώ στην πολιτική και περισσότερη ελευθερία για να το πράξω.”
Με μια χαρακτηριστικά αξιομνημόνευτη ατάκα, ο Τόνι Μπεν σηματοδότησε το τέλος της κοινοβουλευτικής του σταδιοδρομίας
το 1999, όταν ανακοίνωσε ότι δεν θα ήταν υποψήφιος για επανεκλογή στις
επόμενες γενικές εκλογές. Όταν ρωτήθηκε αν θα χρησιμοποιούσε τον τίτλο
του για να μπει στη Βουλή των Λόρδων, ο πρώην Υποκόμης του Stansgate, ο οποίος είχε απαρνηθεί τον τίτλο του το 1963- απάντησε: “Μην είστε ανόητος.”
5) “Η Βουλή των Λόρδων είναι η Βρετανική Μογγολία για τους συνταξιούχους πολιτικούς.”
Δεδομένου του (4), το απόφθεγμα αυτό δεν εκπλήσσει ιδιαίτερα, είναι
όμως άξιο επανάληψης. Ο Μπεν ήταν πάντοτε μάχιμος υποστηρικτής της
συνταγματικής μεταρρύθμισης και είχε προτείνει νομοσχέδιο το οποίο θα
του είχε επιτρέψει να απαρνηθεί τον τίτλο του ήδη από το 1955.
6) “Πιστεύω ότι υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους ελέγχονται
οι άνθρωποι. Πρώτα απ’όλα τρομοκράτησέ τους, και δεύτερον, σπάσε το
ηθικό τους.”
Άλλο ένα απόσπασμα από τη συνέντευξη του Μπεν με τον Michael Moore για το Sicko,
στην οποία έθεσε τη φτώχεια και την ανισότητα στην παροχή υπηρεσιών
Υγείας ως δημοκρατικό ζήτημα. “Οι άνθρωποι που έχουν χρέος γίνονται
απελπισμένοι και οι απελπισμένοι άνθρωποι δεν ψηφίζουν… ένα μορφωμένο, υγιές και με αυτοπεποίθηση έθνος είναι δυσκολότερο να κυβερνηθεί”, είπε.
7) “Η ελπίδα είναι το καύσιμο της προόδου και ο φόβος είναι η φυλακή στην οποία βάζεις τον εαυτό σου.”
Ο Μπεν θεωρούσε ότι η όποια ουσιώδης αλλαγή θα μπορούσε να προέλθει μόνο από χαμηλά και πίστευε ότι η απάθεια
ήταν κάτι που ενθάρρυναν απροκάλυπτα οι κατέχοντες θέσεις ισχύος. “Ο
Πρωθυπουργός είπε το 1911, 14 χρόνια πριν γεννηθώ, ότι αν οι γυναίκες
αποκτήσουν ψήφο, αυτό θα υποσκάψει την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Πώς
έληξε το απαρτχάιντ; Πώς έγινε οτιδήποτε;”
8) “Δεν είμαστε εδώ μόνο για να διαχειριστούμε τον καπιταλισμό
αλλά για να αλλάξουμε την κοινωνία και να ορίσουμε τις ανώτερες αξίες
της.”
Πολλοί τον κατηγόρησαν ότι είχε μερίδιο στην έλλειψη εκλογικής επιτυχίας των Εργατικών
κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80. Ο Μπεν υπήρξε σύμβολο για
αυτούς που απέρριπταν τη μετακίνηση προς τα δεξιά, η οποία ευρέως
θεωρείτο αναγκαία για να κερδίσει το κόμμα ξανά την εξουσία. Η
μετακίνηση έγινε τελικά υπό τον Τόνι Μπλερ, ο οποίος επανακαθόρισε το κόμμα των Εργατικών ως ένα κόμμα δεκτικό στις ιδιωτικοποιήσεις και την οικονομία της ελεύθερης αγοράς. Το παραπάνω απόφθεγμα δείχνει γιατί ο Μπεν αντιδρούσε σε μια τέτοια κίνηση.
9) ”Δεν υπάρχει ηθική διαφορά μεταξύ ενός βομβαρδιστικού
stealth και ενός βομβιστή αυτοκτονίας. Και οι δύο σκοτώνουν αθώους για
πολιτικούς σκοπούς.”
Μετά την απόσυρσή του από τη Βουλή, ο Μπεν έγινε εκπρόσωπος του συνασπισμού ενάντια στον Πόλεμο (Stop the War) και δήλωσε τα παραπάνω με αφορμή τα “εγκλήματα πολέμου στο Ιράκ”.
10) “Η πίστη είναι κάτι για το οποίο πεθαίνεις, το δόγμα είναι κάτι για το οποίο σκοτώνεις. Η διαφορά είναι χαώδης.”
Η σκληρή άποψη του Μπεν σχετικά με τις ΗΠΑ, την οποία θεωρούσε ιμπεριαλιστική δύναμη, τον άφησε στο περιθώριο της κρατούσας άποψης την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όμως έγινε η φωνή της λογικής για πολλούς μετά την εισβολή στο Ιράκ το 2003.
- See more at: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.politikh&id=2902#sthash.1TSXXE9P.dpuf