web stats

28.12.13

Η Ολιγαρχία στην εξουσία

του Άρη Δαβαράκη
Διαβάζοντας ένα άρθρο του Τάσου Μαντικίδη που δημοσιεύτηκε στο «ΒΗΜΑ της Κυριακής» τον Οκτώβριο του 2013, εκείνες οι επίμονες σκέψεις μου πως ο πλανήτης οδηγείται ραγδαία σε μια παγκόσμια ολιγαρχία βρήκανε κάπου να ακουμπήσουνε. Δεν ήθελα να οδηγηθώ σε γρήγορα
συμπεράσματα όπως κάνω συνήθως γι’ αυτό άφησα το μυαλό μου να δουλέψει ελεύθερα, αλλά να σκεφτεί με συνειρμούς γεροδεμένους. Με βοήθησαν σε αυτό πολύ οι ευκολίες της εποχής του internet που δεν έχεις παρά να γκουγκλάρεις μιαν ερώτηση για να έχεις σε δευτερόλεπτα την απάντηση.

Την ερχόμενη δεκαετία λοιπόν, αυτήν του 2020 δηλαδή, οι δισεκατομμυριούχοι θα αυξηθούν κατά 85% στον πλανήτη με την μεγαλύτερη αύξηση να εμφανίζεται στην Κίνα με 214% και στη Βραζιλία με 157%. Σήμερα οι χώρες με τους περισσότερους δισεκατομμυριούχους είναι οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Γερμανία, η Βρετανία και η Ινδία, ενώ ακολουθούν η Βραζιλία, η Ρωσία, το Χονγκ Κονγκ, η Ινδονησία και η Ελβετία. Και όσο περνούν οι μέρες, οι εβδομάδες και οι μήνες, με ρυθμούς ταχύτατους, το χρήμα συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα χέρια. Η κατανομή του πλούτου στον πλανήτη είναι τόσο άνιση ώστε αν την κοιτάξεις κατάματα με διαύγεια και ειλικρίνεια, θα τρομάξεις.

Ένα παράδειγμα μόνο: Το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού (32 εκατ. πολυεκατομμυριούχοι) ελέγχει το 41% του παγκόσμιου πλούτου. Και αυτό δεν μπορεί να τεθεί κάτω από κανέναν περιορισμό πιά, λειτουργεί αυτόματα,  σαν νόμος της φύσεως. Και, φυσικά, δεν μειώνεται. Αντίθετα, αυξάνεται. Όλο και περισσότερος πλούτος συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα χέρια. Αν δεχτεί κανείς πως το χρήμα είναι αυτό που παίρνει τις μεγάλες και τις σοβαρές αποφάσεις εδώ κάτω στη γή, πολύ σύντομα – και χωρίς πιά να μιλάμε για επιστημονική φαντασία – το 1% των 7 δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη, 70 εκατομμύρια άνθρωποι δηλαδή, θα είναι η «αριστοκρατία» που θα μπορεί να συμμετέχει στις αποφάσεις που θα αφορούν τα υπόλοιπα 6 δισεκατομμύρια 930 εκατομμύρια. «Στρογγυλοποιώ» βέβαια αυθαίρετα τους αριθμούς, «7 δισεκατομμύρια» είμαστε όλοι, «1% κατέχει τον πλούτο», δεν αλλάζω όμως τους συσχετισμούς. Αυτή είναι η αναλογία. Αν δει κανείς το φαινόμενο αυτό σε αριθμούς ψύχραιμα και αναλογιστεί τι σημαίνει, κάνοντας την αναγωγή, θα κατανοήσει εύκολα και τις εξελίξεις των τελευταίων ετών στον τόπο μας.

Σύμφωνα λοιπόν με στοιχεία της ελβετικής τράπεζας UBS, υπάρχουν 505 έλληνες πολυεκατομμυριούχοι. Αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι το 0,005% (αναλογιστείτε τι σημαίνει αυτός ο αριθμός) των μόνιμων κατοίκων της χώρας, διαθέτουν σήμερα περιουσία 60 δισ. Ευρώ. Αμέσως όμως μετά τους 505 πολυεκατομμυριούχους Έλληνες, ακολουθούν περίπου 8.000 «απλοί εκατομμυριούχοι», που οι περιουσίες τους δεν ξεπερνούν (συνολικά) τα 10 δις ευρω. Έχουμε λοιπόν γύρω από τις δικές μας Βερσαλίες 505 ολιγάρχες με 8 περίπου χιλιάδες «αυλικούς» που συναποτελούν την οικονομική εξουσία στην πατρίδα μας. Μπροστά τους το κράτος είναι φυσικά ανίσχυρο και είναι απολύτως λογικό η κάθε κυβέρνηση, όσο ισχυρή «εντολή» και να έχει από τον «λαό» να παραλύει εντελώς μπροστά στη δύναμη των «505» και των «8.000». Ο «Λαός» δεν μπορεί σ’ αυτή τη φάση να βοηθήσει πηγαίνοντας απλώς στην κάλπη αφού όποιον και να ψηφίσει οι πανίσχυροι πολυεκατομμυριούχοι τον εξαγοράζουν εύκολα εν μία νυκτί και τον μετατρέπουν (αν τον χρειάζονται γιατί μπορεί να τους είναι και παντελώς αδιάφορος)  σε υπάλληλο τους, υψηλά αμειβόμενο –και, μεταξύ μας, πολύ «ευτυχή» που συνεργάζεται μαζί τους και έχει πρόσβαση σ’ εκείνο τον «άλλο κόσμο» όπου μια καλή σύνταξη καθηγητού Πανεπιστημίου δεν φτάνει ούτε για την αμοιβή ενός απλού βοηθού κηπουρού μιας βίλλας με ωραίο κήπο. Γι’ αυτό και η «πολιτική» με την μορφή που είχε μέχρι πριν λίγα χρόνια, έχει ήδη εκπνεύσει. Ποιο ΠΑΣΟΚ και ποια ΝΔ; Δεν διαφέρουν πια σε τίποτα απολύτως. Συγκυβερνούν προσπαθώντας να τα φέρουν βόλτα και να κρατήσουνε ανοιχτό το «μαγαζί» -που συγχωρείστε μου το «θράσος», είναι το Κοινοβούλιο.

Αν ρίξουμε τώρα μια ματιά τι γίνεται και τι πρόκειται να συμβεί στο «παγκόσμιο πρωτάθλημα» του χρήματος μέσα στην επόμενη δεκαετία, θα την δούμε πια την εικόνα ξεκάθαρη: Τη δεκαετία του 20 λοιπόν οι δισεκατομμυριούχοι στον πλανήτη θα αυξηθούν κατά 85%, αφήνοντας για τα υπόλοιπα δισεκατομμύρια των κατοίκων του ελάχιστο πιά «οικονομικό οξυγόνο». Από 2.200 που είναι σήμερα οι «δισεκατομμυριούχοι», θα αυξηθούν την επόμενη δεκαετία (σύμφωνα με έρευνα της Wealth-X) σε 4.100 περίπου, γεγονός που θα αφαιρέσει από την πραγματική οικονομία τεράστια ποσά (ασύλληπτα για τον δικό μας εγκέφαλο) περιορίζοντας ακόμα περισσότερο την αγοραστική δυνατότητα όλων μας. Γιατί οι 2.200 ή οι 4.100 δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη δεν «ξοδεύουν» με τον τρόπο που ξέραμε με αποτέλεσμα το χρήμα να μην «κινείται» με τον τρόπο που ξέραμε. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι, δισεκατομμύρια ενδεχομένως, θα μείνουν εντελώς έξω από την αγορά εργασίας, το εμπόριο, τις διάφορες καλά αμειβόμενες υπηρεσίες. Η Υγεία και η Διατροφή των πιο «αδύναμων» θα εξαρτάται πια αποκλειστικά από την καλή διάθεση και την φιλανθρωπία της κάθε τοπικής ολιγαρχίας που, όπως είναι λογικό, θα ακολουθεί τις «εντολές», τις συμπεριφορές και τον τρόπο σκέψης της παγκόσμιας και ισχυρότερης ολιγαρχίας. Το εφιαλτικό σενάριο δεν είναι μακριά μας. Ήδη εδώ στον τόπο μας δεκάδες χιλιάδες οικογένειες επιβιώνουν μέσω της «φιλανθρωπίας» στις διάφορες μορφές της. Και όσο περνούν οι εβδομάδες και οι μήνες, ενώ οι «αριθμοί», μέσω του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, μιλούν για «πλεόνασμα», έξω στην πραγματική ζωή το «έλλειμμα» γίνεται όλο και πιο φανερό, όλο και πιο σκληρό.

Όπως τελειώνει το '13 και έρχεται ακάθεκτο το δίσεκτο '14, η κατάσταση τόσο εδώ στην Ελλάδα, όσο και όπου αλλού υπάρχει ανεργία, ανέχεια και φτώχεια, όλο και δυσκολεύει. Κάθε μέρα που περνάει τα χρήματα αποσύρονται από την αγορά και την πραγματική ζωή και πάνε να συσσωρευτούν σε κάποια ήδη μεγάλη, τεράστια περιουσία. Αυτή είναι η πραγματικότητα αυτή τη στιγμή και αν δεν μεσολαβήσει κάτι ακραία ανατρεπτικό (όπως ήταν για την παγκόσμια οικονομία η πτώση του τείχους στο Βερολίνο), αυτό που βλέπουμε μπροστά μας είναι ένα πολύ παράξενο μέλλον μέσα στο οποίο οι αποφάσεις θα παίρνονται χωρίς ενδοιασμούς από τους ολιγάρχες δισεκατομμυριούχους και τους πολυεκατομμυριούχους «ακολούθους» τους. Και είναι φυσικό και ανθρώπινο οι ευνοημένοι και ανήκοντες στην ολιγαρχία και την αυλή της να παίρνουν αποφάσεις που θα ενισχύουν ακόμα περισσότερο την (παγκόσμια πιά) «τάξη» τους, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που αυτό θα έχει στην ποιότητα της ζωής των δισεκατομμυρίων συνανθρώπων τους.

Φυσικά αυτού του είδους οι «εκτροπές» από την φυσική τάξη των πραγμάτων δεν κρατούν ποτέ πολύ και πάντοτε ανατρέπονται, οδηγώντας την ανθρωπότητα στο επόμενο σκαλοπάτι της εξέλιξής της. Η ευχή είναι να συμβεί αυτό με φυσικό τρόπο, αναίμακτα, χωρίς να οδηγηθεί σε πολέμους και εχθρότητες που θα πληρωθούν πολύ ακριβά, όπως πάντα, με ποταμούς αίματος. Η πείρα που απέκτησε η ανθρωπότητα από τους δυό «κεντρικούς» της πολέμους τον 20ο αιώνα, δεν της δίνει το περιθώριο να επαναλάβει τα ίδια λάθη.
Όπως και να γίνει όμως η μετάβαση από την φάση αυτή που ζούμε στο επόμενο, ψηλότερο σκαλί, δεν θα είναι εύκολη. Τα πρώτα δείγματα αυτής της μεγάλης «δυσκολίας» τα ζει ήδη ο μέσος εργαζόμενος άνθρωπος με μεγάλη ένταση. Δεν αντιδρά βίαια γιατί δεν διακρίνει διέξοδο που να εξαρτάται από αυτόν.
Και δεν υπάρχει και κανείς να του την υποδείξει –εάν κάπου υπάρχει αυτή η διέξοδος….
- See more at: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.koinwnia&id=1657#sthash.RxaZOiF4.dpuf