web stats

13.12.11

"Στην Κούβα κρατάμε τα μάτια μας ανοιχτά και αναζητάμε ιδέες για να προχωρήσουμε"

Παρίσι. Του Γιάγκου ΑΝΔΡΕΑΔΗ

Θα ξεκινήσω θυμίζοντας ότι η πολιτική ιστορία της χώρας μου παρουσιάζει στα μάτια κάποιων μια σημαδιακή αναλογία με την Κούβα. Στις δεκαετίες του 1960 και του 1970 οι Ηνωμένες πολιτείες δικαιολογούσαν τα πραξικοπήματά τους στην περιοχή με το πρόσχημα ότι η Ελλάδα το 1967 ή η Κύπρος το 1974 απειλούσαν να γίνουν... η Κούβα της Μεσογείου. Πριν από μόνο λίγες μέρες ο ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος νοσταλγών της χούντας, που μετέχει στη σημερινή ελληνική κυβέρνηση, απείλησε, με τη σειρά του, ότι η Ελλάδα οφείλει να επιλέξει μεταξύ νεοφιλελευθερισμού
και κομμουνισμού και ότι αν δεν υπακούσει στις επιταγές της τρόικας, θα καταντήσει σαν την Κούβα. Αφήνοντας κατά μέρος αυτές τις απειλές, ας υπογραμμίσουμε ότι η Κούβα και η Λατινική Αμερική ήρθαν πάλι στο προσκήνιο για πολύ διαφορετικούς λόγους.

* Σήμερα, πολλοί Έλληνες, όπως και άνθρωποι από κάθε γωνιά της γης, παρακολουθούμε με εξαιρετικό ενδιαφέρον αυτό που ο πρόεδρος Ραούλ Κάστρο αποκάλεσε το μεγαλύτερο πολιτικό γεγονός των διακοσίων τελευταίων ετών. Την υπογραφή του λατινοαμερικανικού συμφώνου της 1 Δεκεμβρίου 2011 ανάμεσα σε πάνω από είκοσι κράτη της Νότιας Αμερικής και της Καραϊβικής, μεταξύ των οποίων η Βενεζουέλα, η Βραζιλία και η Κούβα. Συμφωνία που αποκλείει τις ΗΠΑ και τον Καναδά και στοχεύει σε μια κοινή δράση προς αντιμετώπιση της κρίσης που μαστίζει τον πλανήτη.
Πρόκειται για μια κοσμοϊστορική στιγμή και για την ολοκλήρωση οραματισμών και αγώνων που πράγματι χρονολογούνται από δύο αιώνες. Το όνειρο της λατινοαμερικανικής ενότητας ήταν το όνειρο των μεγάλων εμπνευστών και ηγετών των αγώνων της ανεξαρτησίας στην ήπειρό μας, του Μπολίβαρ και του Μαρτί. Στην περίοδο εκείνη, ο αγώνας, που ήταν ενάντια στην ισπανική κυριαρχία και την αποικιοκρατία, σημείωσε πολύ σημαντικές επιτυχίες, έστω κι αν δεν οδήγησε σε σταθερά αποτελέσματα. Ωστόσο, ως παρακαταθήκη, το όραμα που μας εμπνέει έκτοτε όλους τους Νοτιοαμερικανούς και ανάμεσά τους ανθρώπους σαν τον Φιντέλ, τον Τσε, καθώς και τους σημερινούς Λατινοαμερικανούς ηγέτες. Ειδικά για τον Φιντέλ, που δαιμονοποιήθηκε όσο λίγοι και ωστόσο παραμένει ένα σύμβολο και μια πηγή πολιτικής έμπνευσης για τόσους ανθρώπους, οι πρόσφατες αυτές εξελίξεις αντιπροσωπεύουν τη δικαίωση των αγώνων μιας ολόκληρης ζωής. Ο σημερινός στόχος μιας τέτοιας ένωσης είναι η απαλλαγή των λατινοαμερικανικών κρατών από το βάρος της νεοαποικιοκρατίας και η θεμελίωση συνεργασιών που θα μας θωρακίσουν απέναντι στην παγκόσμια επίθεση του νεοφιλελευθερισμού. Πρόκειται για μια ένωση ανάμεσα σε ανεξάρτητα κράτη, που θα θεμελιώσει τη μεταξύ μας αλληλεγγύη και θα ενισχύσει τον κοινό αγώνα για χειραφέτηση.


* Είναι επίσης και μια ένωση που θα εγγυηθεί τη δημοκρατία. Ο Μπολίβαρ, ο Μιράντα, ο Μαρτί ήταν αυτοί που κήρυξαν τις ιδέες του Διαφωτισμού και αγωνίστηκαν γι' αυτές στη Λατινική Αμερική. Αυτό εξηγεί και γιατί αναφέρονται τόσο στην αρχαία Ελλάδα, πηγή έμπνευσης για τους δημοκρατικούς αγώνες σε όλο τον κόσμο. Σήμερα, ωστόσο, η εξασφάλιση της δημοκρατίας απαιτεί τίποτε λιγότερο από μια επανάσταση. Και γι' αυτό είναι πολύ σημαντική αυτή η κουβανική ιδέα για μια «επανάσταση μέσα στην επανάσταση», που θα οδηγήσει σε μια περαιτέρω ανάπτυξη της δημοκρατίας.
Πρέπει να ξέρετε ότι αναγνωρίζουμε τη θεμελιώδη προσφορά της Ελλάδας στην ιδέα της δημοκρατίας, μια ιδέα που πρέπει να βαθαίνει συνεχώς, οδηγώντας σε μια όλο και πιο πλήρη λαϊκή συμμετοχή. Και ακόμη, θα ήθελα να μεταφέρετε τη θερμή συμπαράστασή μας, την ώρα αυτή που δοκιμάζεται η χώρα σας, στους αγώνες του ελληνικού λαού. Οι σημερινές αλλαγές δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές παρά μόνον αν κανείς λάβει υπόψη του τη μακρά σειρά αγώνων και αλλαγών που συγκροτούν την ιστορία της επανάστασης στην Κούβα. Η κοινωνία στη χώρα μας αλλάζει και μαζί αλλάζουν στοιχεία που έχουν να κάνουν με τις ιδέες, τον πολιτισμό και κάθε άλλη πτυχή της ζωής κι αυτό απαιτεί από μας να το κατανοήσουμε και να προτείνουμε λύσεις που να απαντούν στις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο. Για να πετύχουμε κάτι τέτοιο, πρέπει να είμαστε δημιουργικοί και όχι δογματικοί. Ο μαρξισμός παραμένει το βασικό μεθοδολογικό εργαλείο για τη χειραφέτηση του ανθρώπινου όντος, αλλά κρατάμε τα μάτια μας ανοιχτά στις αλλαγές και αναζητάμε, πέρα από δόγματα, ιδέες και μεθόδους για να προχωρήσουμε, δίνοντας ακόμη πληρέστερο νόημα στον σοσιαλισμό. Και στην προσπάθεια αυτή η λαϊκή συμμετοχή είναι η καλύτερη εγγύηση.


* Η απειλή "Προσέξτε, πρέπει να υποκύψετε στη σημερινή οικονομική και πολιτική κατοχή της Ελλάδας γιατί αλλιώς θα γίνετε σαν την Κούβα" έχει διπλή διάσταση. Από τη μία επισείει το φόβητρο του κομμουνισμού και από την άλλη της φτώχειας και της εξαθλίωσης. Ποια είναι η απάντηση που θα δίνατε;
Όποιος μιλάει έτσι δεν γνωρίζει, ή δεν θέλει να γνωρίζει, την αλήθεια για την Κούβα. Είμαστε ένας λαός που στις πιο δύσκολες στιγμές δεν έχασε το θάρρος του και τη χαρά της ζωής. Περάσαμε τα πάντα. Τρομοκρατικές απόπειρες εμπνευσμένες και χρηματοδοτημένες από το εξωτερικό. Έναν πολύχρονο και άγριο αποκλεισμό που μας στέρησε τόσα πράγματα. Δεν υποκύψαμε όμως ποτέ. Και στον εκβιασμό για το αν προτιμάμε να είμαστε ελεύθεροι ή σκλάβοι διατηρώντας κάποια υποτιθέμενα αγαθά, απαντήσαμε ότι προτιμάμε να είμαστε ελεύθεροι.

* Θα προσθέσω ότι και στην Ελλάδα, στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ο λαός που ζούσε στα απελευθερωμένα εδάφη, το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, δεν πέθανε. Δεν υπήρχαν ψυγεία, ραδιόφωνα, ιδιωτικά αυτοκίνητα, οι πολυτέλειες της εποχής, αλλά υπήρχαν σχολεία, εκκλησίες, θέατρο, δικαστήρια. Και με την ευκαιρία αυτή, πείτε μας δυο λόγια για την εκπαίδευση και την υγεία στην Κούβα.
Ο αποκλεισμός γέννησε τρομερά προβλήματα, ιδίως στο πεδίο της υγείας. Ήταν κάτι που μας στοίχισε πολύ και δημιούργησε δραματικές καταστάσεις. Αντιδράσαμε δημιουργώντας εναλλακτικές λύσεις που εφαρμόστηκαν σε στάδια και έτσι φτάσαμε στο σημερινό επίπεδο. Και πρέπει να σας πω ότι, παρά τα όσα γράφονται, οι αριθμοί των μεταναστών που εγκαταλείπουν την Κούβα είναι πολύ πιο μικροί από ό,τι σε άλλες χώρες. Όσο για την παιδεία και την υγεία, η θέση του Φιντέλ ήταν ακλόνητη. Η παιδεία και η υγεία δεν μπορούν να ιδιωτικοποιηθούν. Είναι κοινωνικά αγαθά. Και αυτό είναι ένα μήνυμα για τον υπόλοιπο κόσμο. Σήμερα η Κούβα προσφέρει διεθνή ιατρικά προγράμματα που έχουν μεγάλη απήχηση παρά τη συστηματική αντίδραση των ΗΠΑ, πολλοί ξένοι γιατροί εκπαιδεύονται στη χώρα μας, ενώ παρεμβαίνουμε σε καταστροφές, όπως αυτή που πρόσφατα συνέβη στην Αϊτή.

* Ποιος είναι ο ρόλος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης μέσα σε αυτή την αλλαγή μέσα στην αλλαγή;
Η κίνηση αυτή πήγασε μέσα από το κίνημα της χειραφέτησης των γυναικών που είναι ιδιαίτερα ισχυρό στην Κούβα. Πρόκειται για μια κίνηση που αγκαλιάζει όλες τις πλευρές της σεξουαλικής ζωής και που έχει έναν βαθύ χειραφετησιακό χαρακτήρα. Αυτό που θέλουμε είναι το να μην είναι η σεξουαλική ζωή, που την βλέπουμε με τρόπο ριζικά διαφορετικό από ό,τι τη βλέπει ο καταναλωτισμός, αντικείμενο καταπίεσης, εκμετάλλευσης και αποκλεισμού. Με άλλα λόγια, να γίνει κατανοητό ότι η διαφορά δεν είναι ούτε αρρώστια, ούτε ντροπή, ούτε μειονέκτημα. Πράγμα που σημαίνει ότι η δουλειά που κάνουμε όλοι στο πλαίσιο του CENESEX, που διαχειρίζεται τα ζητήματα της σεξουαλικότητας στην Κούβα, αποσκοπεί στην υπεύθυνη χειραφέτηση στο πεδίο της απελευθερωτικής επιθυμίας.

* Η Μαριέλα Κάστρο, κόρη του ηγέτης της Κούβας Ραούλ Κάστρο, είναι διευθύντρια του CENESEX, οργανισμού για την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και την προστασία της ιδιαιτερότητας, και μετέσχε ως εισηγήτρια στο συνέδριο Transrevolution που διοργάνωσε το Trip στην έδρα της οργάνωσης Elan retrouve, που υποστηρίζει πολιτιστικά, ψυχολογικά και πολιτικά τις μειονότητες, τους πρόσφυγες, τους άνεργους και τους αστέγους.
Το συνέδριο διάρκεσε τρεις μέρες (2-5.12) και μετείχαν μεταξύ άλλων οι Σαμίρ Αμίν, Κάρλο Σαντούλι, Ρεμί Χερέρα και από την Ελλάδα οι Πέπη Ρηγοπούλου, Δήμητρα Αθανασοπούλου και Γιάγκος Ανδρεάδης. Την Τρίτη 7.12 η Μαριέλα Κάστρο έδωσε μια διάλεξη στην κατάμεστη κουβανική πρεσβεία του Παρισιού.