Κλονίζεται η ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων στον αραβικό κόσμο

Πολιτική αφύπνιση
Πουθενά δεν είναι τόσο ορατό όσο στον αραβικό κόσμο αυτό για το οποίο προειδοποιεί εδώ και χρόνια ο Ζ. Μπρεζίνσκι το ιμπεριαλιστικό κατεστημένο: “Ζούμε σε εποχή παγκόσμιας πολιτικής αφύπνισης των μαζών. ... Η νεολαία του Τρίτου Κόσμου είναι εξαιρετικά ανήσυχη και δυσαρεστημένη ... πολιτική ωρολογιακή βόμβα”. Τα 80-130 εκατομμύρια φοιτητών που προέρχονται από τους κόλπους μιας κοινωνικά ανασφαλούς κατώτερης μεσαίας τάξης είναι “επαναστάτες εν αναμονή”.

Η αναμονή τελείωσε. Φρόντισε γι΄ αυτό η παγκόσμια οικονομική κρίση, η πείνα που προκαλούν τα χρηματιστηριακά παιχνίδια με τις τιμές των τροφίμων σε κοινωνίες όπου η πλειοψηφία του πληθυσμού ξοδεύει τα 2/3 ή και όλο το εισόδημα για ένα πιάτο φαΐ την ημέρα. Τελείωσαν τα ψέματα ότι με κάποια δισεκατομμύρια που μπορούν να δώσουν οι πλούσιοι πετρελαιάδες του Κόλπου θα λυθεί το πρόβλημα της ανεργίας των εκατομμυρίων νέων στον αραβικό κόσμο. Για να αντιμετωπιστεί έστω και οριακά αυτή η ανεργία και η ένδεια πρέπει να σαρωθούν τα προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής του ΔΝΤ, οι ιδιωτικοποιήσεις, οι επισφαλείς εργασιακές σχέσεις τα αυταρχικά καθεστώτα που τα εφαρμόζουν.

Η αντανακλαστική αντίδραση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων διαχρονικά ήταν να εξοπλίζουν και να στηρίζουν τα καταπιεστικά καθεστώτα και να οργανώνουν τη διάλυση της αντίστασης είτε με μυστικές επιχειρήσεις είτε με πολέμους, όπως γίνεται στην Υεμένη. Ως εναλλακτική λύση εφαρμόζεται η στρατηγική του “εκδημοκρατισμού”, όπου δυτικές ΜΚΟ και υπηρεσίες βοήθειας διαπλέκονται με τοπικές οργανώσεις με στόχο τη δημιουργία μιας βιτρίνας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας δυτικού τύπου και την εκτόνωση της δυσαρέσκειας. Το σχέδιο συνίσταται κυρίως στη δημιουργία εξωτερικά ορατών δομών ενός δημοκρατικού κράτους (πολυκομματικές εκλογές, “ανεξάρτητα” ΜΜΕ κ.λπ.) ώστε να συνεχιστεί “διά της συναίνεσης” η υποταγή στην Παγκόσμια Τράπεζα, στο ΔΝΤ, στις πολυεθνικές και βεβαίως στις πολεμικές δομές της “αντιτρομοκρατίας”.

Το μεγάλο πρόβλημα της Δύσης σήμερα είναι ότι δεν μπορεί να αναπτύξει σχέσεις με τις λαϊκές κοινωνικές δυνάμεις που έχουν αναδυθεί, γιατί τα προβλήματα για τα οποία εξεγείρονται είναι ακριβώς αυτά που γεννά η συνέχιση της ένταξης των χωρών αυτών στην ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων και τα καθεστώτα που την εξασφαλίζουν, για να επιβιώσουν, αντιστέκονται έστω και στον επιφανειακό εκδημοκρατισμό.

Με τα πρόσφατα γεγονότα στην Τυνησία, στην Αίγυπτο και σχεδόν σε όλο τον αραβικό κόσμο, γίνεται ορατή η σύγχυση που επικρατεί στα δυτικά επιτελεία. Οι νεοσυντηρητικοί συνεχίζουν απτόητοι στην ίδια γραμμή: Χρησιμοποιούν το φόβητρο των ισλαμιστών και παρακινούν εμμέσως σε βίαιη καταστολή. “Το γρήγορο, φαινομενικά εύκολο και σχετικά αναίμακτο πραξικόπημα [της Τυνησίας] θα μπορούσε να εμπνεύσει παγκόσμια τους ισλαμιστές να παραμερίσουν τους τυράννους τους” (D. Pipes, Washington Post, 18/1). Αλλά και οι πιο “φιλελεύθεροι” λένε περίπου τα ίδια: “Βάσει των αμερικανικών συμφερόντων και της περιφερειακής ειρήνης, η προώθηση της δημοκρατίας ενέχει πολλούς κινδύνους.

Δεν ήταν οι δημοκράτες, αλλά οι αυταρχικοί Άραβες, όπως ο Σαντάτ και ο Χουσεΐν της Ιορδανίας, που έκαναν ειρήνη με το Ισραήλ. Η δημοκρατία έφερε τους εξτρεμιστές της Χαμάς στη Γάζα. Θέλουμε πραγματικά να υπονομεύσουν οι διαδηλώσεις του δρόμου φωτισμένους ηγέτες όπως ο βασιλιάς της Ιορδανίας; Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στο τι επιθυμούμε για τη Μ. Ανατολή” (Ρ. Κάπλαν, N.Y.T. 23/1). Άλλοι είναι πιο ρηξικέλευθοι, πιο συνετοί ή και πιο κοντά στα πράγματα και συνιστούν ταχείες μεταβάσεις σε δημοκρατικοφανή καθεστώτα, σε κάποιες πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που θα εκτονώσουν την πίεση, τουλάχιστον από τα πιο φτωχά στρώματα του πληθυσμού. Δεν είναι τυχαίο που κυρίως αγγλοσαξονικά ΜΜΕ διοχετεύουν πληροφορίες ότι γίνονται “έντονες συζητήσεις στους κόλπους της κυβέρνησης Μουμπάρακ για αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς και κατάργηση των νόμων έκτακτης ανάγκης με αντικατάστασή τους από αντιτρομοκρατικούς” (Wall Street Journal, 27/1).

Επειδή η ισλαμική παράμετρος είναι κρίσιμη για το πώς θα χειριστούν τόσο τα καθεστώτα όσο και η Δύση τα πράγματα, αξίζει να σημειωθεί ότι ούτε στην Τυνησία ούτε στην Αίγυπτο, τις δύο χώρες που βρίσκονται στην αιχμή των εξελίξεων, συμμετείχαν οι ισλαμιστικές οργανώσεις στις εξεγέρσεις. (Μόνο στην Ιορδανία παίζουν ρόλο στις λαϊκές κινητοποιήσεις). Ο μεν Τυνήσιος ισλαμιστής ηγέτης βρίσκεται ακόμη στην Αγγλία και δήλωσε ότι θα ακολουθήσει το μοντέλο Ερντογάν του μετριοπαθούς Ισλάμ, η δε Μουσουλμανική Αδελφότητα της Αιγύπτου, παρότι κατηγορήθηκε ως υποκινητής, κατά τα γνωστά, από τον Αιγύπτιο υπουργό Εσωτερικών, είναι συντηρητική δύναμη, εχθρική προς τις μαζικές κινητοποιήσεις. Το Διεθνές Συμβούλιο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας θεωρείται δύναμη του αραβικού κατεστημένου και υπάκουο στις επιθυμίες κυρίως των εμιράτων του Περσικού Κόλπου από τα οποία προέρχεται το 25% των μελών του και οι μεγάλες χρηματοδοτήσεις (Asia Times, S. S. Shahzad, 28/1). Συνεπώς, ελάχιστη σχέση έχει με τον νέο ριζοσπαστισμό που παρατηρείται στις αραβικές χώρες.