Παντελώς άγνωστοι. Η μειονότητα της μειονότητας!
Την ύπαρξή τους δεν τη γνωρίζει σχεδόν κανείς. Ζουν απομονωμένοι σε χωριά της Θράκης παίζοντας το ρόλο που οι άλλοι τους έδωσαν. Πρόκειται, κυριολεκτικά, για τη μειονότητα της μειονότητας! Είναι οι έλληνες νέγροι, που σήμερα δεν ξεπερνούν τους διακόσιους και στην πολυφυλετική Θράκη κατέχουν την τελευταία θέση στη σκληρή οθωμανική ιεραρχία: Τούρκοι, Πομάκοι, Γύφτοι και τελευταίοι οι (Ελληνες) Νέγροι. Ελάχιστοι στην υπόλοιπη Ελλάδα γνωρίζουν ότι υπάρχουν έλληνες πολίτες με νέγρικα χαρακτηριστικά. Κανένας δεν έχει ασχοληθεί μαζί τους, ούτε καν σε επιστημονική βάση, πλην ακραίων εξαιρέσεων που μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού.
Η παρουσία τους στη χώρα μας ξεκινάει την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Τότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά, ως δούλοι των μπέηδων που τους έφερναν από την Αφρική. Μετά τη λήξη της τουρκοκρατίας, αρκετοί απ’ αυτούς παρέμειναν στα χωριά της Ξάνθης. Η τοπική κοινωνία τους αντιμετώπιζε ρατσιστικά, ως απόβλητους του κόσμου. Οι γάμοι με λευκούς και λευκές ήταν μέχρι πριν από μερικά χρόνια ενδεχόμενο σχεδόν αδιανόητο.
Τα επαγγέλματα που ασκούν σήμερα είναι κυρίως αγροτικά, οικοδομικά ή διάφορα εποχιακά. Κανένας τους δεν έχει σπουδάσει και μέχρι σήμερα, σχεδόν όλοι, μόλις τελειώνουν το δημοτικό εγκαταλείπουν το σχολείο.
Μεικτοί γάμοι έγιναν για πρώτη φορά το 1945, σε περιορισμένη όμως έκταση, και αφορούσαν κυρίως κάποιους νέγρους που παντρεύτηκαν γυναίκες από τους Κιρτζαλήδες. Οι Κιρτζαλήδες είναι ντόπιοι από τη Ροδόπη, που παλιά τους κυνηγούσαν και οι Βούλγαροι και οι Τούρκοι. Εξαιτίας των διώξεων, πολυάριθμες ομάδες Κιρτζαλήδων κατέβηκαν προς τα παράλια της Θράκης. Κυνηγημένοι όπως ήταν και χωρίς γη, κάποιοι απ’ αυτούς «έδωσαν» τις κόρες τους κι έτσι έγιναν ορισμένες επιγαμίες με νέγρους.
Τα έθιμα των νέγρων της Θράκης είναι όμοια με τα έθιμα των άλλων λαών της περιοχής, αφού οι ίδιοι δεν έχουν διατηρήσει τα δικά τους – ούτε καν την παραδοσιακή τους μουσική, την οποία σήμερα έχουν αντικαταστήσει με «νεολαϊκά» τσιφτετέλια.